Carnivoren en leverziekte
Door Dr. Corinne Chapman, met dank aan Brenda Hagel.
De lever is het grootste orgaan in het lichaam van onze honden en katten. Ze eten veel geconcentreerde eiwitten en vetten en hebben een grote lever nodig om deze te verwerken
Het is een van de belangrijkste lichaamsorganen. Alle voedingstoffen in het bloed worden er gefilterd en gekeurd voor ze verder vervoerd worden. De lever zorgt voor:
1. aanmaak van bloedeiwitten, vetten en factoren die de bloedklontering regelen,
2. aanmaak en opslag van energie in de vorm van glycogeen,
3. opslag van vitaminehoudende vetten en ijzer,
4. ontgifting van geneesmiddelen, chemicaliën en andere onbruikbare stoffen,
5. stopzetting van de productie van hormonen die niet langer nodig zijn,
6. uitscheiding van gal en andere vloeistoffen die nodig zijn voor een goede vertering.
Alle bloedvaten die voedingstoffen opgenomen hebben uit de darmwand gaan eerst naar de lever. Hier wordt het bloed gefilterd en ontgift en de onbruikbare bastanddelen worden richting nieren gestuurd om via de urine het lichaam te verlaten.
Een zieke lever is dus een probleem!
Er zijn veel wetenschappelijke theoriën over de oorzaken van leveraandoeningen. Zaken die een rol spelen zijn o.a. genetische aanleg, medicijngebruik, gifstoffen, slechte voeding, parasieten, stress, kanker en infecties (bacterieel, viraal en schimmels). Ik zou daar de moderne voeding aan toe willen voegen.
Vroeger kregen alle leverpatiënten voeding eiwitarme voeding. Tegenwoordig is dat niet meer zo vanzelfsprekend.
Uit onderzoeken is gebleken dat mensen met bepaalde vormen van leverziekte beter af zijn met meer eiwitten in hun voeding. Eten ze minder eiwitten, dan kan dit de oorzaak zijn van verdere achteruitgang van de lever en mogelijk hepatische encephalopathie (HE).
HE is een aandoening, die het centraal zenuwstelsel aantast. Het is het gevolg van een zieke lever die niet in staat is om ammoniak te neutraliseren, waardoor deze zich in het bloed ophoopt. Dit kan leiden tot epileptische aanvallen en soms tot de dood.
Bent u er op tijd bij, dan kan leverziekte kan doeltreffend en goed behandeld worden met speciale voeding.
Werkt de lever niet naar behoren, dan kan dieetvoeding die de lever ontziet een uitkomst bieden. De diagnose wordt o.a. gesteld middels een bloedonderzoek waarbij gekeken wordt naar de hoeveelheid enzymen die met de lever te maken hebben: ALT, ALKP, bilirubine, cholesterol, albumine en gal. Ook worden er soms fotos gemaakt of een leverbiopsie gedaan om de soort ziekte te kunnen bepalen.
Dieetvoeding is heel belangrijk. Het doel is om alle voedingstoffen die het lichaam nodig heeft aan te reiken op een manier die minder belastend is voor de lever.
De eiwitten in de voeding moet van de beste kwaliteit zijn. Deze leveren alle aminozuren in een licht verteerbare vorm en er treedt geen ammoniakvorming op tijdens de vertering.
Elke patient is anders en het is belangrijk om het eiwit tolerantie niveau van uw dier te vinden. Katten zijn obligate carnivoren. Ze kunnen niet veel met plantaardige eiwitten en hebben een strenge monitoring nodig.
Bij honden kunnen de vleeseiwitten, vooral die van de rode vleessoorten, gemengd worden met wat plantaardige eiwitten. Rode vleessoorten zoals rundvlees, zorgen voor de productie van veel ammoniak.
Kwark, eieren, vis of kip zijn eiwitten van een hoge kwaliteit die minder belastend zijn.
Worden er te weinig eiwitten gevoerd of eiwitten van een slechte kwaliteit, dan begint het lichaam zijn eigen eiwitten af te breken. Het dier vermagert, spierweefsel (ook de hartspier) wordt afgebroken en het skelet begint te vervormen.
Soms is het nodig om koolhydraten in de voeding te verwerken. Koolhydraten = glucose. Het glucosegehalte van het bloed moet constant op hetzelfde niveau blijven om de hersenen te voeden. De hersenen kunnen alleen functioneren door het verbranden van glucose, de rest van het lichaam kan ook vetzuren verbranden.
Glucose wordt in de lever geproduceerd uit aminozuren. Bij een slecht werkende lever gebeurt dit niet of te weinig. Dan is het verstandig om glucose aan de voeding toe te voegen in de vorm van koolhydraten.
Gemalen groenten en fruit sturen het lichaamsmetabolisme. De vezels nemen de overtollige ammoniak op en daarmee wordt HE voorkomen. Essentiële vetzuren in de vorm van bijvoorbeeld visolie bieden extra bescherming aan de levercellen. Vitamines en mineralen zijn ook belangrijk voor een lever die zijn werk niet naar behoren uitvoert.
Kort gezegd, de voeding voor honden en katten met een leverziekte moet:
1. optimaal verteerbaar zijn,
2. optimaal opgenomen worden vanuit de darmwand en
3. eiwitten leveren met een hoge biologische waarde.
Deze richtlijnen zorgen voor een optimale eiwitopname, een goed herstel van het leverweefsel en verhinderen HE.
Meerdere malen per dag voeren en het aanbieden van kleine maaltijden zijn veel minder belastend voor de lever. Bent u er op tijd bij en wordt de goede diagnose gesteld, dan geneest de lever zichzelf bij het juiste dieet.