Paardebloem: Taraxacum officinale W.
De paardebloem deed rond 1480 zijn intrede in de Europese geneeskunde, maar wordt al vanaf 659 n.Chr. gebruikt door de Chinezen.
De Arabische geneesheren maakten melding van deze geneeskrachtige plant in de 10e en 11e eeuw. Zij omschreven haar als een wilde andijviesoort en gaven haar de naam Taraxcacon.
Het is een plant die al vele eeuwen lang gebruikt wordt in het voorjaar om de afvoer van vocht en afvalstoffen middels de nieren te reguleren en wie konijnen heeft, weet misschien wel dat paardestekken een waterbuik genezen.
De Franse naam voor de paardebloem is Pissenlit terwijl de Engelsen en Duitsers resp. Dandelion en Löwenzahn hanteren.
Wie wel eens paardebloemen geplukt heeft, zal het opgevallen zijn hoe verschillend de bladeren gevormd zijn: soms met scherpe, hoekige insnijdingen [leeuwetanden], soms slechts flauwgolvend van omtrek.
Dit ligt volgens Mellie Uyldert aan de standplaats en andere invloeden van de omgeving, waar de paardebloem zich dadelijk naar richt.
Hoe meer licht-ether in de atmosfeer, hoe scherper ingesneden [driehoek], hoe meer vocht-ether, hoe vloeiender de bladrand. (1)
Tot op heden zijn er 64 bekende bio-actieve bestanddelen ontdekt, zoals: taraxacine, bitterstoffen, inuline, saponinen, looistoffen en enzymatisch werkende stoffen.
Taraxacine zit in het voorjaar voornamelijk in de bladeren en in de nazomer en herfst in zeer hoge concentraties in de wortel.
Als je verse wortels wilt gebruiken, kun je deze het beste inzamelen in de nazomer en de herfst.
De wortels moeten 2 jaar oud zijn en alleen de grote, stevige en goed gevormde exemplaren komen in aanmerking.
1 cup (ca. 235 gram) paardebloembladeren bevat 2.000 i.u. vit. A (anderhalf x zo veel als de ADH), 20 procent% eiwitten (2x zo veel als spinazie), vit C, K, D en B complex; ijzer, mangaan zwavel, fosfor en veel sporenmineralen; vooral veel kalium. (2)
De bladeren hebben het effect van een bitter tonicum: het lichaamsmetabolisme wordt opgewarmd voordat de spijsvertering aan het werk gaat.
Even kauwen op een stukje blad van een bitterkruid heeft tot gevolg dat er onmiddellijk speeksel aangemaakt wordt in de mond.
Wanneer het bitter in de maag arriveert, worden de gal en de andere organen van de spijsvertering gestimuleerd om aan het werk te gaan.
Het gevolg is dat voedingstoffen beter en gemakkelijker verteerd en opgenomen worden. [2]
Wanneer je verse bladeren wilt inzamelen, pluk dan alleen bladeren van planten die niet bespoten zijn met insecticiden of uitlaatgassen over zich heen gehad hebben.
Het is het beste om bladeren in te zamelen wanneer het droog weer is - als je ze wilt drogen.
Natte bladeren zijn gevoelig voor schimmels tijdens het drogingproces. Je mag ze dan ook nooit wassen of afspoelen voor ze in een rieten mand opgehangen worden op een plaats waar geen zonlicht komt, maar wel wind.
Een handjevol verse bladeren in de blender en toevoegen aan de groente/fruitmix is een waardevolle aanvulling van de voeding van honden - als je gedroogde bladeren koopt in de reformwinkel, voeg je ongeveer 1 theelepel per 10 kilo gewicht toe.
De bladeren van de paardebloem zijn zeer geschikt voor dieren met chronische spijsverteringsproblemen en samen met de wortels een waardevol supplement voor honden met suikerziekte of geelzucht.
Let wel: altijd eerst contact opnemen met je dierenarts of een gekwalificeerde alternatieve veterinaire geneeskundige voordat je begint om kruiden toe te voegen aan de voeding van een ziek dier of de voeding wilt veranderen.
Paardebloemwortel heeft zijn eigen, specifieke kenmerken en is een veilig en betrouwbaar tonicum voor de lever.
De lever is de belangrijkste filter in het lichaam; hier worden de gifstoffen en afvalproducten uit het bloed verwijderd zodat ze via de nieren het lichaam kunnen verlaten.
De lever speelt ook een belangrijke rol bij de productie van gal en wanneer de galbuisjes in de lever op de een of andere manier geblokkeerd zijn, komt dit tot uiting door een onbalans in de afvoer van gifstoffen waardoor geelzucht, reuma, eczeem, roos of chronische constipatie kan ontstaan.
Thee of een tinctuur van de bladeren helpt dan om de symptomen te bestrijden, en de wortel zal meer inwerken op de onderliggende oorzaak. (2)
Een oud Engels recept voor lever en nieren:
30 gram bremtoppen
15 gram jeneverbessen
15 gram paardebloemwortels
0,6 liter water
10 minuten koken en zeven, 3 x daags 1 theelepel
De bloemen van de paardebloem bevatten veel lecithine en hebben een milde, pijnstillende werking. Ze kunnen gedroogd worden en over het voer gesprenkeld worden.
Thee maak je met een handjevol bloemen in een kopje bijna kokend water, wachten tot het water zo donker mogelijk gekleurd is en daarna de bloemen verwijderen. Dosering: 1 theelepel per 10 kilo lichaamsgewicht.(2)
Bronnen:
(1) Mellie Uyldert: Lexikon der geneeskruiden
(2) Mary Wylff-Tilford and Gregory L. Tilford: Herbs for Pets