Van wolf tot hond - de menselijke gebarentaal
Ignit Bekken in De Ware Tijd, Suriname, 12 januari 2003
Dat honden in staat zijn om uw vuilniston snel en vakkundig kunnen doorzoeken om er iets 'lekkers' uit te vissen, wist u al. Dat hoeft hij niet te leren.
Volgens Brian Hare, een wetenschapper van het Max Planck Instituut in Duitsland zou het vermogen om verborgen voedsel te vinden wel eens een belangrijke factor kunnen zijn bij de domesticatie van de eerste honden.
Hij vertelt: "Slaag je er in om eten te vinden terwijl niemand je ziet? Dan heb je meer succes bij het doorzoeken van de vuilniston en kun je meer eetbare zaken vinden."
Hij heeft het over de voorouders van onze honden die op zoek waren naar gratis en snel voedsel op de vuilnisbergen van de mensen in die dagen.
Onze huishonden stammen af van wolven die er op de een of andere manier in geslaagd zijn om zich aan te passen aan de mens en bij hem te blijven.
Brian Hare en zijn collega’s hebben onderzoek gedaan naar het vermogen van bepaalde dieren om gebaren van mensen met betrekking tot verborgen voedsel te herkennen en op de juiste manier te begrijpen.
In een ruimte stonden twee identieke containers. In een ervan was voedsel verborgen.
Daarna mocht telkens een hond, een aap of een wolf naar binnen. Er was ook een mens aanwezig. Hij keek naar de container met het voedsel, wees er naar of tikte er tegen aan.
Het waren steeds weer de honden die meteen doorhadden wat er bedoeld werd. Het maakte niet uit of er gekeken, gewezen of getikt werd.
Zelfs jonge hondjes die weinig contact hadden gehad met mensen, bleken feilloos in staat om het eten te vinden met een minimum aan aanwzijingen.
"Eerst dachten we dat honden snel waren in het leren begrijpen van de aanwijzingen.
Nadat we de testen een aantal keren herhaalden met jonge hondjes die niet gewend waren aan vreemde mensen, bleek dat ze heel goed in staat waren de aanwijzingen op te volgen.
Dit betekent dat het vermogen om aanwijzingen te volgen aangeboren is en niet aangeleerd."
Hij vermoedt dat het vermogen van honden om gebaren van mensen te begrijpen zich ontwikkeld heeft dankzij een natuurlijke selectie.
Wolven die zich duizenden jaren geleden ophielden in de omgeving van mensen, slaagden er in om uit de gebaren van die mensen op te maken waar het eten was.
Hierdoor kwamen zij beter en sneller aan eten dan hun soortgenoten die dit niet konden.
Volgens Peter Savolainen, een bioloog van het Royal Intitute of Technology in Stockholm, Zweden, zou het vermogen om menselijke gebaren te begrijpen wel eens een belangrijke factor kunnen zijn bij de keuze van wolven om zich aan te passen aan de mens.
Ze bleven bij hem en evolueerden tot de honden zoals we ze nu kennen.
Brian Hare reist dit jaar (2003) af naar Siberië om een zeldzaam dier, de zilvervos van Belyaev, te bestuderen.
Blijkt deze vossensoort ook in staat om menselijke gebaren te begrijpen, dan is dat voor hem een verdere aanwijzing dat het vermogen van honden om gebaren te begrijpen niet aangeleerd is.
Dan was het vermogen om gebaren te begrijpen al aanwezig voor de eerste wolven het menselijke gezelschap verkozen boven dat van hun soortgenoten die het niet konden.
Terwijl Brian Hare bezig is om het hoe van de domesticatie te onderzoeken, is Peter Savolainen met collega’s in Zweden, Duitsland en China bezig om te onderzoeken waar en wanneer de hond zich afscheidde van de wolf.
