Leishmaniasis - boessie yassie
Ignit Bekken in Times of Suriname, 14 november 2009 - met dank aan Dr. Bansse-Issa.
Je kunt er lelijke littekens aan overhouden en iedereen weet dat je het kan oplopen in het binnenland, als je niet voorzichtig bent.
Wij noemen het boessie yassie, de officiële naam is cutane leishmaniase. De parasieten zijn bezig aan de buitenkant van het lichaam, op de huid.
Er zijn nog twee vormen en viscale leishmaniasis is de ergste. Dan zitten de parasieten in het lichaam.
Ze nestelen zich in hoekjes. Hun eitjes komen in het bloed en worden meegenomen door bloeddrinkende insecten zoals de zandvlieg Phlebotomus, die bij ons niet voorkomt, en weer afgegeven aan het volgende slachtoffer. Dit kan een mens zijn, maar ook een dier.
Via het zuigwondje komt het eitje in het bloed terecht, ontwikkelt zich en nestelt om eitjes te leggen en af te geven aan het bloed.
Het eerste geval van boessie yassie werd gerapporteerd in 1911 en uit cijfers van het Koninklijk Instituut voor de Tropen blijkt, dat de ziekte tussen 1979 en 1985 voorkwam bij 4.9 mensen per duizend binnenlandbewoners en 0.66 mensen over het gehele land.
We zijn nu 25 jaar verder. Het vermoeden bestaat dat de parasiet zich aan het verspreiden is, ook in Paramaribo – o.a. door de vele Braziliaanse goudzoekers - en dat er andere insecten zijn, die zorgen voor de verdere verspreiding.
Daarom heeft stichting WOTRO (afkorting voor Wetenschappelijk Onderzoek van de Tropen en Ontwikkelingslanden) in 2008 een vijf jaar durend onderzoek gefinancierd om samen met de deskundigen van onze dermatologische afdeling belangrijke aspecten van de ziekte in beeld te krijgen.
Zo wordt bijvoorbeeld onderzocht of medicijnen die gebruikt worden hun werk goed doen, welke insecten de parasiet overbrengen, of ze resistent zijn tegen de medicijnen, hoe de diagnose verbeterd kan worden en of er in het binnenland natuurlijke, goed werkende medicijnen zijn.
Alle artsen en dierenartsen zijn alert op ziekteverschijnselen, bij mensen en bij dieren.
Toen een hond bij Dr. Bansse gebracht werd met pijn en gezwollen gewrichten en geen enkele behandeling hielp, heeft ze op advies van een van de dermatologische deskundigen bloed laten testen op viscale leishmaniasis, de ergste vorm van boessie yassie.
Uit het resultaat bleek, dat de parasiet in het lichaam zou kunnen zijn. Om er zeker van te zijn, moeten meer testen gedaan worden.
De hond wordt behandeld. Hij verblijft bij zijn eigenaar in Onverwacht en werd een paar maanden geleden gekocht bij een particulier in Paramaribo.
De moeder van het dier is overleden aan iets dat lijkt op de ziekte, maar het is niet bevestigd door onderzoek. Dit betekent dat ze ook bezweken kan zijn aan een andere tropische dierenziekte.
Gisteren kwamen mensen met vragen over een artikel in onze eigen Times. Ze hadden gelezen dat er een heel gevaarlijke hondenziekte heerst in Onverwacht en maakten zich zorgen. Anderen belden met dezelfde vragen en voor het eerst sinds tijden ben ik uitgereden om een krant te kopen.
Er heerst GEEN boesie yassie in Onverwacht. Mocht blijken dat de hond inderdaad viscale leishmaniasis heeft, dan betekent dit niet dat hij het in ons mooie Para opgelopen heeft – hij kan het ook meegebracht hebben uit Paramaribo.
Wat we kunnen doen is opletten of wij, onze honden en onze apen verschijnselen hebben die lijken op de gevaarlijke en tot nu toe nooit aangetroffen vorm van boessie yassie: viscale leishmaniasis.
Zo kunnen we met zijn allen de Nederlandse en Surinaamse onderzoekers helpen om over een jaar of vier het onderzoek met succes af te sluiten.
Verschijnselen waar u op moet letten bij uw hond:
1. Wondjes die niet genezen en steeds groter worden.
2. De nagels worden groot en breed en beginnen ineens heel snel te groeien.
3. De huid schilfert en de vacht wordt dof.
4. Hij vermagert.
5. Rondom de ogen wordt de huid kaal.
6. De top van zijn neus verandert. De normale kleur verdwijnt, de huid wordt schilferig en het lijkt of hij last heeft van zonnebrand.
